معلولان ذهنی، قربانی یک «سرگرمی کثیف»

یادداشت؛ چقدر بی‌رحمانه یک عمل خطرناک و وقیحانه را عادی‌سازی کردند. چقدر سنگ‌دلانه یک بدعت را به سرگرمی و شوخی تبدیل کردند. یکی را آن‌قدر آزار و اذیت دادند و وادار به نوشیدن مشروبات الکلی کردند که چند ماه ناپدید شد؛ اما هیچ‌گاه اشک‌های مادر بی‌زبان و چشم‌انتظارش را ندیدند. پیرمرد مظلوم دیگر را نیز وادار به «فحش بده، پول بگیر» کردند تا دیگر رنگ آرامش نبیند. خندیدند بدون آنکه حسرت و خون‌دل‌های بستگانش را درک کنند. اینها تنها مُشتی از خروار یک پدیده رواج یافتەی نامیمون، غیراخلاقی و بی‌رحمانه است. روایت ویدئوهایی که در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شوند کوتاه است، اما غم و اندوهشان بسیار بلند!
 
 معلول آزاری، به‌عنوان پدیده‌ای متولد شده از کانون ناآگاهی و فقر فرهنگی، در سایه نبود آموزش اجتماعی و قانون بازدارنده مؤثر، همواره در جامعه ما غالب بوده است؛ اما هم‌زمان با روی کار آمدن شبکه‌های اجتماعی در چند سال اخیر، این پدیده نامیمون تشدید شده و عدەای سنگ‌دل برای جلب‌توجه، خنده، جذب لایک و فالوور اقدام به آزار و اذیت این فرشتگان زمینی کرده و از بغض و اشک پاک آنها ابزاری برای بدعت خود می‌سازند. شاید خنده‌های «بر اخلاص» و «عایشه گُل» تمنای دلِ دردمند تمام معمولان ذهنی است که قربانی این سرگرمی کثیف شده‌اند.
 
 این زخم به حدی عمیق شده است که اکنون برای بسیاری از معلولان ذهنی در آذربایجان غربی، صفحاتی در اینستاگرام و تلگرام ایجاد شده که مردم را دعوت به آزاردادن و ضبط فیلم از آنها کرده تا منتشر کنند. هزاران دنبال‌کننده دارند و فرد معلول ذهنی را با پول یا زور وادار به خندە، ناسزا، گریه و عصبانیت می‌کنند تا به اهداف کثیفشان برسند. این اقدامات ضمن آزار روحی – روانی، ایجاد احساس ناامنی، سلب آرامش و تشدید بیماری در افراد معلول ذهنی، باعث ترویج خشونت در جامعه و نیز نگرانی افکار عمومی می‌شود.
 
 به‌روزرسانی قوانین مرتبط از سوی مجلس شورای اسلامی، ورود و اعلام موضع دادستانی‌ها، فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی عمومی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، دنبال‌نکردن و عدم بازدید کاربران از صفحات مرتبط با معلول آزاری در فضای مجازی، اجرای برنامە های آموزشی مرتبط و هدفمند توسط سمن‌ها و اورژانس اجتماعی بهزیستی و افزایش حساسیتِ پلیس فتا نسبت به صفحات و افراد معلول آزار، از جمله راهکارهایی است که می‌تواند این آسیب اجتماعی را کاهش داده و آرامش خاطر را به قلب خانواده‌های دارای معلول ذهنی ببخشد.
 
 * بازنشر یادداشت اردیبهشت ١۴٠٠ با اندکی تغییر

فاتح استاد عبدالله پور