فرصتی که به حاشیه رفت

یادداشت؛ نشست اخیر فرماندار بوکان با جمعی از هنرمندان، فعالان فرهنگی و اصحاب رسانه، به‌رغم نیت اولیه برای هم‌افزایی و هم‌فکری، متأسفانه بیش از آنکه فرصتی برای ارائه راهکار و تعامل باشد، به صحنه‌ای برای بیان گلایه‌ها، اتهام‌زنی‌ها و تسویه‌حساب‌های شخصی و جناحی تبدیل شد؛ امری که نه‌تنها به حل مشکلات موجود کمکی نکرد، بلکه شأن و جایگاه حوزه فرهنگ و هنر را نیز تحت‌الشعاع قرارداد.
 
 در این نشست، به‌جای گفت‌وگوی تخصصی و ساختارمند درباره مسائل واقعی هنرمندان، برخی حاضران با ادبیاتی نامناسب به‌نقد و اتهام‌زنی به دیگران پرداختند. این در حالی است که فرماندار بوکان، خشایار صنعتی، با اشراف نسبی بر موضوعات فرهنگی و رسانه‌ای، تلاش کرد جلسه را در مسیر همدلی و تعامل نگاه دارد و بار دیگر بر تداوم ارتباط با فعالان فرهنگی تأکید کرد.
 
 بااین‌حال، یکی از مشکلات اساسی، ناتوانی بخشی از جامعه هنری در ارائه منسجم، حرفه‌ای و مطالبه‌گرانه مسائل صنفی است. برخی از افراد حاضر در چنین نشست‌هایی نه‌تنها از جایگاه حرفه‌ای درخور برخوردار نیستند، بلکه با ارائه آثار سطحی و فاقد ارزش هنری، صرفاً در تلاش برای کسب دیده‌شدن هستند.
 
 این وضعیت باعث شده است که چهره‌های مؤثر، متخصص و متعهد، یا از صحنه کنار بکشند یا به حاشیه رانده شوند.
 
 مهم‌ترین مشکلات حوزه فرهنگ و هنر بوکان:
 
 ۱- فقدان زیرساخت‌های فرهنگی مناسب: نبود سالن تئاتر، گالری هنری فعال، سینمای پویا و امکانات تولید حرفه‌ای، مانعی جدی برای فعالیت مستمر هنرمندان است.
 
  ۲- نبود نهاد صنفی و تشکل‌های حرفه‌ای: جامعه هنری بوکان از فقدان انجمن‌های هنری مستقل، منسجم و فعال رنج می‌برد. تشکل‌هایی که بتوانند به طور قانونی و مؤثر از حقوق صنفی هنرمندان دفاع کنند.
 
  ۳- ضعف در حمایت‌های مالی و معنوی: عدم حمایت پایدار از پروژه‌های فرهنگی، و نادیده‌گرفتن استعدادهای بومی، زمینه مهاجرت یا کناره‌گیری بسیاری از هنرمندان را فراهم کرده است.
 
 ۴- نبود آموزش‌های تخصصی: در زمینه هنرهای نمایشی، موسیقی، تجسمی و رسانه‌ای، هیچ زیرساخت آموزشی قدرتمندی وجود ندارد که نسل جوان را برای آینده این عرصه تربیت کند.
 
  ۵- سیاست‌گذاری‌های سلیقه‌ای و باندی: فضای فرهنگ و هنر شهرستان به‌شدت تحت‌تأثیر گرایش‌های گروهی و سلیقه‌ای است. نگاه غیرکارشناسی، باندبازی و میدان‌داری برخی افراد بدون صلاحیت، نه‌تنها رشد را متوقف کرده، بلکه فضای مجازی را نیز آلوده به نزاع‌ها و تخریب‌های مستمر کرده است.
 
 ۶- نگاه صدقه‌خور شورای فرهنگی شهر: نگاه برخی نهادهای تصمیم‌گیرنده، از جمله کمیسیون فرهنگی شورای شهر به مقوله هنر، نگاهی حمایتی به سبک صدقه پرد ازا نه است نه توسعه محور و بلندمدت.
 
 درحالی‌که فرمانداری بوکان در دو سال گذشته تلاش کرده با ایجاد فضاهای گفت‌وگو، اتاق فکر و رویکردی تعاملی میان صاحب‌نظران واقعی، گامی در جهت ترمیم شکاف‌ها بردارد، اما به نظر می‌رسد اراده‌ای مسموم و ریشه‌دار، همچنان مانع از تحقق این اهداف است؛ اراده‌ای که سال‌هاست بر پیکره فرهنگی شهر سایه افکنده و با سوءاستفاده از فضای مجازی و مناسبات قدرت، مسیر رشد طبیعی فرهنگ را منحرف کرده است.
 
 تنها درصورتی‌که اهل فرهنگ و هنر با نگاهی مسئولانه، حرفه‌ای و جمعی وارد میدان شوند، و نهادهای تصمیم‌گیرنده نیز از سیاست‌زدگی و روزمرگی فاصله بگیرند، می‌توان به آینده‌ای روشن برای فرهنگ و هنر این شهر امیدوار بود.
 
 فرهنگ بوکان نیازمند بازسازی اعتماد و بازگشت شایستگان است؛ این بار نه برای عکس یادگاری که برای اصلاح واقعی.

رسول گلباخی روزنامه‌نگار