روایت دختران از مزاحمان ناموسی در بوکان

شوک شنیدن یک واژهٔ رکیک یا توصیف جنسی، تمسخر لباس، چهره و بدن، تلاش برای لمس بدن و… هیچ‌وقت برای هیچ زن و دختری عادی نمی‌شود و از نوجوانی تا سالمندی می‌تواند آزارش دهد.

مدتی پیش نتایج یک گروه پژوهشگر هلندی منتشر شد و اسکن‌های مغزی نشان می‌داد شنیدن کلمات
توهین‌آمیز (بدون درنظرگرفتن دلیل آن) مانند ضربهٔ سیلی به مغز است، چه‌بسا شنیدن واژه‌ها و توصیف‌های رکیک جنسی ضربه‌ای سنگین‌تر به مغز مخاطبان باشد.
بنابراین حتی اگر جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی را کنار بگذاریم، درد و آزار مزاحمت‌های خیابانی هرگز عادی نمی‌شود.

با وجود ویژگی‌های فرهنگی، سنتی و نواقص قانونی در این مورد، طی سال‌های گذشته رویکرد بخش‌هایی از جامعه و به‌ویژه زنان به این مسئله تغییر کرده است.
بعضی از زنانی که همیشه هشدار گرفته و ترغیب شده بودند برابر مزاحمت و آزار خیابانی سکوت کنند تا متهم نشوند، کم‌کم روش دیگری پیش گرفته و به اعتراض و مقابله با آزارگر برخاسته‌اند.
در این گزارش از تعدادی زن و دختر ساکن شهر بوکان از واکنششان به مزاحمت و آزار خیابانی پرسیده و روی روان فرد قربانی جویا شده‌ایم.

ژینا ۲۶ساله و دانشجوی کارشناسی است که در بوکان زندگی می‌کند، متلک، توقف ماشین‌ها و بوق‌زدن بیشترین مزاحمت‌هایی هستند که در خیابان روبه‌رو می‌شود؛ ولی ترجیح می‌دهد با سکوت و بی‌توجهی بگذرد؛ چون این واکنش معمولاً باعث می‌شود فرد مزاحم زودتر ناامید شود و برود.

شپول ۳۷ساله و کارمند یک اداره دولتی در بوکان است، او به هیچ نوع مزاحمت خیابانی واکنش نشان نمی‌دهد و همیشه سکوت می‌کند.
دلیلش این است که می‌ترسد دیگران خودش را مقصر بدانند یا آبرویش برود! یکی از بدترین خاطراتش این است که سوار تاکسی بوده و اذیت و آزار یک مسافر مرد را تحمل کرده تا هرطورشده به مقصد نهایی برسد و نجات پیدا کند.

شیلان و فرنوش جزو دخترانی هستند که برابر مزاحمت ساکت نمی‌ماند و واکنش نشان می‌دهند و خصوصاً اگر در شلوغی مراکز خرید آزار فیزیکی ببیند حتماً برخورد می‌کند و برای این کارش دلیلی غیر از خودش دارد و می‌گوید: «معمولاً حتی وقتی فریاد می‌زنم و اعتراض می‌کنم، مردم کمک خاصی نمی‌کند؛ ولی این‌طور آدم‌ها باید آبروشون بره تا کمتر جرئت کنند مزاحم شوند، به نظرم بهترین کار این می‌باشد که به نظرم با سروصدا توجه بقیه رو جلب کنی.»!

چند نفر از کسانی که پرسش‌های ما را پاسخ دادند، گفتند چند سال اخیر که با خودروی شخصی رفت‌وآمد می‌کنند، کمتر با آزار، مزاحمت و متلک روبه‌رو می‌شوند، هرچند آن‌ها هم در ترافیک یا موقع پارک‌کردن ماشین بی‌نصیب نمی‌مانند، مثلاً فرمیسک می‌گوید گاهی موتوری‌ها دود سیگارشان را از شیشهٔ باز ماشین به داخل می‌فرستند یا با استعمال کلمات ناشایست از اندام آنها توصیفاتی به زبان می‌آورند!

بحث در مورد مزاحمت‌های خیابانی برای دختران را با تعریف واژهەی Abuse یعنی “رفتار ظالمانه و خشونت‌آمیز با شخص یا حیوان” می‌توان آغاز کرد. این مزاحمت‌ها که غالباً ماهیت جنسی دارند و به دو شیوهٔ فیزیکی و کلامی هستند و تأثیرات مخربی بر سلامت روان افراد اعم از زنان و ترنس‌ها دارند.

✍ گزارش: کورش رسولی